NEKTARYNA
Prunus Persica Var. Nucipersica
POCHODZENIE
Drzewo wywodzące się z rodziny różowatych. Kiedyś przypuszczano, że nektaryna jest krzyżówką brzoskwiń i migdałów lub migdałów i śliwek. Obecne badania genetyczne wykazały jednak, że powstała w wyniku mutacji brzoskwini, u której ujawnił się gen recesywny odpowiedzialny za brak omszenia na skórce.
MORFOLOGIA
POKRÓJ - drzewo mogące osiągnąć 6-8m wysokości (w Polsce zazwyczaj niższe).
LIŚCIE - lancetowate, eliptyczne, o karbowanych lub ząbkowatych brzegach, błyszczące.
KWIATY - samopłodne, pięciokrotne, z licznymi pręcikami i słupkami. Nektaryna kwitnie w IV na różowo, jeszcze przed pojawieniem się liści.
OWOCE - mięsiste pestkowce (100-200g) o kulistym, lub kulisto-spłaszczonym kształcie. Ich pestka jest gruba, szorstka, z licznymi bruzdami i jamkami. Żółta, gładka skórka pokryta jest czerwonym, najczęściej rozmytym rumieńcem. Soczysty, jędrny miąższ może mieć barwę od żółtej po pomarańczową. Jest bardziej zwarty niż u brzoskwini dzięki czemu łatwiej odchodzi od pestki. Zawiera on liczne składniki odżywcze: wodę, węglowodany, białka, witaminy (B1, B2, PP, C, E, beta-karoten) oraz minerały (sód, potas, magnez, wapń, fosfor, żelazo, cynk, miedź, mangan). Owoce najczęściej spożywa się na surowo, ale można również robić z nich pyszne przetwory: dżemy, kompoty, susze, likiery, galaretki, soki i inne. Wykorzystuje się je także jako dodatek do ciast. Nektaryna, w zależności od odmiany, dojrzewa od VII-X.
WYMAGANIA
GLEBA - idealna jest gleba przepuszczalna, żyzna i ciepła, o pH 6,5-7,0. Nektaryna nie lubi ziem ciężkich, gliniastych lub torfiastych o wysokim poziomie wód gruntowych.
NASŁONECZNIENIE - stanowisko dla nektaryn musi być ciepłe, osłonięte od wiatru i słoneczne.
MROZOODPORNOŚĆ - w Polsce nektaryna nie jest rośliną w pełni mrozoodporną. W chłodniejszych rejonach kraju, w bardziej surowe zimy, mogą zdarzać się przemarznięcia.
PIELĘGNACJA
Nektarynę najlepiej jest sadzić przy parkanach, altanach, pergolach itp. miejscach. Osłony tego typu zapewniają jej ochronę przed mroźnym, zimowym wiatrem, a dodatkowo mogą ułatwić okręcenie jej na zimę słomą.
Nektarynę nawozimy tak samo jak inne gatunki drzew pestkowych. Idealne są tu nawozy organiczne (obornik, kompost) oraz nawozy mineralne azotowe, potasowe i fosforowe. Wymaga ona jednak dodatkowej dawki azotu, dlatego na przełomie V i VI nawozimy każde drzewo ok. 0,5kg saletry. W przypadku gleb kwaśnych, co 3-4 lata, powinno się stosować 3-6kg węglanu wapnia pod każde drzewko nektaryny.
Żaden gatunek nektaryn nie jest w 100% odporny na choroby. Drzewka mogą być opanowane przez kędzierzawkę lub szarą zgniliznę drzew pestkowych. Kędzierzawka powoduje skręcanie, czerwienienie i w końcu opadanie liści. Można ją bardzo łatwo zwalczyć stosując jednokrotny oprysk w okresie przedwiośnia (jeszcze przed nabrzmiewaniem i pękaniem pąków) 12% cieczą siarkowo-wapienną. Szarą zgniliznę drzew pestkowych leczy się 2% cieczą siarkowo-wapienną lub 0,7% cieczą bordoską. Oprysk przeprowadza się pierwszy raz tuż przed kwitnieniem, a drugi tuż po kwitnieniu nektaryn.
Nektaryny przycina się w fazie różowego pąka. Na młodym drzewku należy zostawić główny pęd przewodzący i 2-3 konary. Wzrost przewodnika i najwyższego konara hamuje się krótkim cięciem. Pozostałe konary skraca się bardzo mało, tak aby mogły rosnąć równomiernie z przewodnikiem, który w końcu (krótko przycinany) przestaje nim być, a zamienia się w jeden z konarów. W ten sposób tworzy nam się tzw. korona kotłowa. Cechuje ją pusty środek, dający równomierne oświetlenie liściom i owocom. Cięcie w kolejnych latach ma na celu usuwanie pędów kierujących się do wnętrza korony oraz tych, które mogłyby zacząć rosnąć silniej od innych.
Nektaryny przycinamy corocznie skracając do połowy wszystkie jej zeszłoroczne przyrosty. Starsze drzewka odmładzamy obcinając kilka starszych konarów. Zmuszamy w ten sposób nektarynę by wypuściła silniejsze przyrosty, na których wytworzą się kwiaty. Takie cięcie prześwietlające powinno dotyczyć każdej 2-3 letniej gałęzi ze słabszymi pędami.
Przy przycinaniu należy oczywiście pamiętać o usuwaniu pędów krzyżujących się, zbyt blisko siebie rosnących, chorych, słabych, rosnących zbyt blisko ziemi czy uschniętych.
Nektaryny są zazwyczaj samopylne, ale plony będą dużo bardziej obfite jeżeli obok posadzimy inną odmianę nektaryny.
Konieczne jest nawadnianie w okresie zawiązywania się owoców, dzięki czemu będą większe i bardziej soczyste.
Owoce zrywa się z drzewa nie czekając aż same opadną.
CIEKAWOSTKI/UWAGI
Owoce nektaryny stały się popularne dopiero na początku XX w.
Małe drzewka można początkowo uprawiać w doniczce.
KONFITURA Z NEKTARYNEK Z NUTĄ WANILII - 50dag nektarynek bez pestek pokroić na drobne kawałki. Laskę wanilii obrać, połamać i dodać do owoców. Całość wymieszać z 1kg cukru żelującego 1:1. Gotować mieszając 4 minuty. Gorącymi konfiturami napełniać po brzegi wyparzone słoiczki.
| CHARAKTERYSTYKA ROŚLINY |
| okres owocowania | VIII |
| nasłonecznienie | stanowiska słoneczne |
| mrozoodporność | dobra |
| przycinanie | tak |
| odczyn gleby | zbliżony do pH=6,5-7,0 |
| wilgotność gleby | umiarkowana |
| rodzaj gleby | żyzna |
GALERIA ZDJĘĆ
