GRUSZA
Pyrus
POCHODZENIE
Drzewo z rodziny różowatych pierwotnie występujące w strefie umiarkowanej Europy i Azji.
MORFOLOGIA
POKRÓJ - drzewo o dość wysmukłym kształcie osiągające zazwyczaj 3m wysokości, o sztywnych i dość wysmukłych pędach. Posiada palowy system korzeniowy.
LIŚCIE - o dość zróżnicowanym kształcie w zależności od gatunku.
KWIATY - zazwyczaj białe, zebrane w baldachogrona, owadopylne.
OWOCE - najczęściej wydłużone, ze stożkowatą częścią przy szypułce. Dość gruba skórka owocu miewa kolor żółty, czerwonawy, zielony lub brązowy. Często bywa ordzawiona. Miąższ zawiera w sobie pewną ilość komórek kamiennych. Jest on bardzo słodki, ale dość dietetyczny (przeciętnej wielkości owoc to około 100 kalorii). Owoce gruszy są doskonałym źródłem błonnika (tak nierozpuszczalnego jak i rozpuszczalnej pektyny), potasu, witaminy C, fosforu, wapnia, sodu, witaminy PP i in.
WYMAGANIA
GLEBA - głęboka, zasobna w składniki mineralne, przepuszczalna.
NASŁONECZNIENIE - idealne jest stanowisko ciepłe i zaciszne, w pełnym słońcu.
MROZOODPORNOŚĆ - dobra.
PIELĘGNACJA
Wybierając odmiany gruszy do ogrodu warto zakupić kilka różnych odmian. Takie drzewka będą się wzajemnie zapylały, co umożliwia zawiązanie owoców.
Wybrane stanowisko do posadzenia sadzonki nie powinno być większe niż 5m2.
Grusza posadzona na lekkich glebach powinna być podsypywana ziemią kompostową lub obornikiem.
Grusze bywają atakowane przez grzybową chorobę nazywaną parchem. Objawia się ona aksamitnymi plamami na liściach i owocach. Leczenie drzewa polega na stosowaniu odpowiednich środków chemicznych (najlepiej pytać w specjalistycznych sklepach). Porażone pędy należy przyciąć i spalić razem z zainfekowanymi liśćmi. Aby zapobiegać parchowi gruszę należy przycinać.
W następnym roku po posadzeniu, jeszcze przed ruszeniem wegetacji, powinno się wykonać przycinanie formujące. W tym celu całkowicie usuwamy pędy znajdujące się poniżej wysokości, na której chcemy uzyskać pierwsze gałęzie. Pozostałe gałązki skracamy. Jeżeli sadzonka nie jest rozgałęziona to główny pień przycinamy 20cm powyżej planowanych konarów. Gdy w późniejszym okresie zaczną wyrastać młode pędy (15-25cm długości) to odginamy je używając do tego spinaczy. Zabieg ten zapewnia szybsze wejście gruszy w owocowanie i zapobiegnie wyłamywaniu gałęzi.
Nawożenie młodych grusz zależy od żyzności gleby. Przy ziemiach ubogich konieczne jest stosowne "dokarmianie". W ciągu 1 i 2 roku po posadzeniu drzewka, stosuje się jedynie nawozy azotowe, natomiast w 3 i 4 roku konieczne jest już pełne nawożenie (azot + fosfor + potas).
Nawozy mineralne powinno się rozsiewać w promieniu 1,5x większym niż średnica korony drzewa.
W trakcie uprawy nawozy azotowe zaleca się stosować wczesną wiosną, a fosforowo-azotowe wiosną lub jesienią.
W okresie od kwitnienia do opadania zawiązków, w sadach z drzewami już owocującymi, stosuje się 0,5 dawki nawozów azotowych na 1-3 tygodni przed kwitnieniem i 0,5 dawki w końcu maja do połowy czerwca.
ODMIANY
GRUSZA KLAPSA CZERWONA (RED FAWORYTKA) - jest to najpopularniejsza odmiana letnia gruszy, która dojrzałość zbiorczą osiąga już w VIII. Jej owoce są duże (150-200g), o równomiernym kształcie, w całości pokryte czerwonym rumieńcem. Miąższ jest delikatny, masłowy, drobnoziarnisty, kwaskowo-słodki i bardzo soczysty. Owoce nadają się na przetwory i susz. Grusza Klapsa owocuje obficie i to dość wcześnie, bo już w 4-5 roku po posadzeniu. Dorasta do 5m wysokości. Preferuje stanowiska osłonięte od wiatru, ciepłe, słoneczne. Najlepsza dla niej będzie gleba żyzna, przepuszczalna, lekko kwaśna. Gleby gorszej jakości dobrze jest użyźnić, a nawet wymienić w całości.
(podkładka - grusza kaukaska)
GRUSZA JAPOŃSKA CHOJURO - późno dojrzewająca odmiana gruszy z grupy grusz azjatyckich (odmiana zimowa). Jest to stara odmiana z 1895r. W Polsce należy raczej do rzadkości. Jej owoce mają średnią wielkość, kształt kulisty lub kulisto-spłaszczony. Cienka, lecz mocna skórka jest szorstka, po dojrzeniu brązowa. Miąższ jest żółto-biały, średnio soczysty, słodki i aromatyczny. W okres owocowania wchodzi 2-4 lat po posadzeniu. Corocznie owocuje bardzo obficie (dobrze jest stosować przerzedzanie zawiązków dla uzyskania owoców wysokiej jakości). Jest to odmiana dobrze tolerująca mróz (-250C) i odporna na parcha. Owoce Chojuro osiągają dojrzałość na przełomie IX i X.
(podkładka - grusza kaukaska)
GRUSZA KLAPSA FAWORYTKA - jest to najpopularniejsza letnia odmiana gruszy, która dojrzałość zbiorczą osiąga już w VIII. Jej owoce są duże (150-200g), o równomiernym, szeroko-jajowatym kształcie, częściowo pokryte brązowoczerwonym rumieńcem. Miąższ jest delikatny, masłowy, drobnoziarnisty, kwaskowo-słodki i bardzo soczysty. Owoce nadają się na przetwory i susz oraz do bezpośredniego spożycia. Grusza Klapsa owocuje średnio wcześnie (4-5 rok po posadzeniu), obficie, zazwyczaj regularnie. Dorasta do 5m wysokości. Preferuje stanowiska ciepłe, słoneczne. Najlepsza dla niej będzie gleba żyzna, przepuszczalna, lekko kwaśna. Gleby gorszej jakości dobrze jest użyźnić, a nawet wymienić w całości. Odmiana ta polecana jest do ogródków przydomowych.
GRUSZA LUKASÓWKA - (Pyrus communis L. "Lukasówka") Bardzo stara, jesienna odmiana z 1874r. odnaleziona we Francji jako przypadkowa siewka. W Polsce popularna od okresu międzywojennego. Drzewo charakteryzuje się silnym wzrostem w młodości. W miarę upływu lat wzrost ten przechodzi w średnio-silny do słabego. Jego korona jest kulisto-jajowata lub szeroko-stożkowata. Plonuje umiarkowanie, ale corocznie regularnie. Owoce są średnie do bardzo dużych, jajowato-owalne. Ich skórka jest gładka, bez ordzawienia, lekko błyszcząca, delikatnie woskowana, słomkowo-żółta, czasami z delikatnym rumieńcem. Żółtawo-biały miąższ jest słodko-winny, średnioziarnisty, soczysty i bardzo smaczny. Dojrzałość zbiorczą osiągają od końca IX do połowy X. Nadają się do długiego przechowywania. Odmianę cechuje coroczne, regularne owocowanie i wyśmienite walory smakowe. Zapylają ją: Klapsa, Komisówka i Bonkreta Willamsa.
GRUSZA KONFERENCJA - bardzo stara angielska odmiana jesienna (z 1884). Obecnie w całej Unii Europejskiej jest to jedna z najchętniej uprawianych odmian gruszy. Roślina charakteryzuje się średnio silnym wzrostem i stożkowatą koroną. Bardzo wcześnie wchodzi w okres owocowania, plonuje corocznie, wyjątkowo obficie. Owoce mają stożkowy, podłużny kształt. Skórka jest zielona, częściowo ordzawiona. Miąższ jest aromatyczny, bardzo soczysty i słodki. Masłowy w konsystencji. Dojrzałość zbiorczą osiągają pod koniec IX. Można je przechowywać około 8 tygodni. Nadają się tak do bezpośredniego spożycia jak i na różnego rodzaju przetwory (kompoty, dżemy, soki itp.). Grusza Konferencja to bardzo udana odmiana. Świetnie nadaje się do produkcji towarowej jak i dla amatorów. Jest dość wytrzymała na mróz i odporna na parcha. (Konferencje zapyla np.: grusza Faworytka).
GENERAŁ LECLERC - zimowa odmiana pochodzenia francuskiego. Drzewo charakteryzuje się silnym wzrostem w młodości. W miarę upływu lat wzrost ten przechodzi w średnio-silny do słabego. Stosunkowo wcześnie wchodzi w okres owocowania. Plonuje obficie i regularnie. Owoce są duże lub bardzo duże, o jajowatym kształcie. Ich skórka jest prawie w całości pokryta brązowo-miodowym, apetycznym ordzawieniem. Miąższ jest delikatny, drobnoziarnisty, słodko-kwaskowy, soczysty, aromatyczny i bardzo smaczny. Dojrzałość zbiorczą osiągają na początku X. Można je przechowywać około 10 tygodni. Grusza Generał Leclerc jest dość odporna na parcha. Można ją polecić tak do sadów towarowych jak i do ogródków działkowych. Jest odmianą wartą szerszego rozpowszechnienia na terenie kraju.
| CHARAKTERYSTYKA ROŚLINY |
| okres owocowania | początek X |
| nasłonecznienie | stanowiska słoneczne |
| mrozoodporność | dobra |
| przycinanie | tak |
| odczyn gleby | lekko kwaśny |
| wilgotność gleby | umiarkowana |
| rodzaj gleby | żyzna |