POCHODZENIE
Drzewo z rodziny morwowatych występujące dziko w centralnej Azji. Jej naturalny biotop to mieszane lasy liściaste.
MORFOLOGIA
POKRÓJ - drzewo o gęstej, rozłożystej, kulistej koronie. Dorasta do 10-15m wysokości. Jego pień jest prosty, czasami rozgałęzia się na kilka silnych konarów. Kora jest brązowa, szorstka, bruzdkowana.
LIŚCIE - ich krótkie ogonki na gałęziach ułożone są skrętolegle. Same liście są owalne, ostro zakończone, z grubo piłkowanym brzegiem. U nasady blaszki mają sercowate wcięcie. Są mocno owłosione.
KWIATY - pojawiają się w V lub VI. Morwa czarna jest gatunkiem jednopiennym. Kwiaty męskie z 4 płatkami i 4 pręcikami zebrane są we wzniesione kotki. Kwiaty żeńskie zebrane są z kolei w krótkoszypułkowe główki z zalążniami o dwóch słupkach.
OWOCE - rozwijają się z żeńskich kwiatostanów. Mają owalny lub kulisty kształt o długości ok. 2,5cm. Dojrzewają w VIII. Owoce są bardzo soczyste, o słodko-kwaśnym smaku. Zawierają m.in. cukry, witaminę C, A , B1, B2, flawonoidy, pektyny, kwasy organiczne i sole mineralne (głownie żelazo ).
WYMAGANIA
GLEBA - piaszczysta, lekka. Poziom wód gruntowych nie powinien być zbyt wysoki. Żyzna gleba sprawia, że młode gałązki rozwijają się do późnej jesieni i nie mają wystarczająco dużo czasu na zdrewnienie przed zimą. Takie delikatne pędy łatwo przemarzają w czasie mrozów.
NASŁONECZNIENIE - stanowiska słoneczne.
MROZOODPORNOŚĆ - stosunkowo dobra, ale młode drzewka podczas zimy należy zabezpieczyć przed mrozem.
PIELĘGNACJA
- Morwa czarna nie wymaga cięcia. Usuwa się tylko gdy to konieczne martwe, chore, krzyżujące się, czy nieforemne gałęzie.
- Co 3-4 lata dobrze jest odchwaścić i spulchnić glebę dookoła rośliny oraz dokarmić ją obornikiem albo kompostem.
- Należy uważać przy przesadzaniu morwy, gdyż jej korzenie są delikatne i kruche.
CIEKAWOSTKI/UWAGI
- Drewno morwy ma dobre właściwości mechaniczne, bywa więc wykorzystywane np. w stolarstwie.
- Ponieważ dobrze znosi przycinanie należy do roślin tradycyjnie wykorzystywanych do tworzenia bonsai. Jest bardzo ceniona przez miłośników tej sztuki.
- Morwa czarna nadaje się raczej do nasadzeń pojedynczych, gdyż jest drzewem zajmującym sporo miejsca.
- Gorzej nadaje się do hodowli jedwabnika morwowego niż morwa biała z powodu owłosionych liści utrudniających żerowanie gąsienicom tego owada.
- Słodko-kwaśne owoce morwy czarnej są dużo smaczniejsze od mdłych owoców morwy białej.
- Uprawa tego drzewa rozpowszechniła się w południowej Europie już od XVI w. Do dziś wyrabia się z jej owoców marmolady, soki, syropy, alkohole itp.
- SOK Z MORWY CZARNEJ - oddzielamy świeży sok od miąższu za pomocą np. sokowirówki, mieszamy go z cukrem i pasteryzujemy. Na 1l soku zużywa się 1 szklankę cukru i trochę soku cytrynowego do smaku.
- KONFITURY Z MORWY CZARNEJ - z 1kg cukru i 2 szklanek wody gotujemy syrop. Wrzucamy do niego 1kg dojrzałych owoców i gotujemy na małym ogniu ok. 20min., licząc od wrzenia. Szumujemy konfiturę, doprawiamy sokiem z cytryny i przekładamy gorącą do słoików.
- WINO Z MORWY CZARNEJ - wyciskamy sok z owoców, tak by uzyskać 12l. Dodajemy 3kg cukru i sok z 5 cytryn. Następnie wlewamy matkę drożdżową (tym Madera ). Po fermentacji wino należy sklarować. Wymaga co najmniej pół rocznego leżakowania.
- Morwa czarna stosowana jest w przypadkach wielu chorób. Wykorzystuje się ją do leczenia np.: raka jajnika, raka piersi, czy zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej (tzw. łokieć tenisisty ).
- W Chinach, już od wieków, liście, kora i owoce morwy czarnej były szeroko stosowane w medycynie ludowej. Z jagód robi się do dzisiejszego dnia nalewkę ogólnie wzmacniającą organizm oraz "dokarmiającą" krew. Zmiażdżone świeże owoce wykorzystuje się do płukania jamy ustnej w przypadkach jej owrzodzeń oraz bólów gardła. Napar lub odwar z liści pomaga na przeziębienia, natomiast syrop świetnie nadaje się na różnego rodzaju kaszle. Odwaru z młodych gałązek używa się na bóle reumatyczne górnej części ciała, a odwar z korzenia na dolegliwości związane z płucami, astmą lub jako środka moczopędnego w przypadku obrzęków.
- Morwa czarna należy do drzew bardzo rzadko spotykanych w Polsce. Jest u nas dużo mniej znana od morwy białej.
