POCHODZENIE
Pigwa pospolita to roślina z rodziny różowatych pochodząca z południowo-zachodnich obszarów Azji. Do południowo-wschodniej Europy została sprowadzona już w starożytności. Obecnie występuje tam również w formie dzikiej.
MORFOLOGIA
POKRÓJ - duży krzew lub małe drzewko osiągające 3-4m wysokości. Ma mocno rozgałęzioną koronę i krótki pień o łuszczącej się korze.
LIŚCIE - szerokoeliptyczne (ok. 6x10cm ), całobrzegie, od góry ciemnozielone, od dołu szaro-omszone.
KWIATY - białe lub bladoróżowe, pojedyncze, pięciopłatkowe, o średnicy ok. 5cm. Pojawiają się na przełomie V i VI.
OWOCE - w kształcie gruszki. Dojrzewają we IX-X, osiągając wagę przeciętnie ok. 0,5kg, choć zdarzają się okazy mające 0,8-1kg. Ich wielkość uzależniona jest od tego jak obficie w danym roku obrodziły na roślinie. Im ich więcej, tym mniejsza wielkość. Możemy na to wpłynąć usuwając nadmiar zalążków owocowych. Dojrzałe owoce wydzielają przyjemny, jabłkowy zapach. Ich omszona skórka, początkowo zielono-żółta, nabiera z czasem cytrynowego koloru, szczególnie jeśli po zerwaniu poleżą kilka dni lub nawet tygodni w domu. Bogate są w pektyny, garbniki, witaminy i mikroelementy, cukry i olejki eteryczne.
WYMAGANIA
GLEBA - z powodu płytkiego systemu korzeniowego pigwa potrzebuje stale wilgotnej gleby. Najlepiej gdy jest żyzna, próchnicza i ciepła.
NASŁONECZNIENIE - preferuje zaciszne stanowiska słoneczne, ewentualnie półcieniste.
MROZOODPORNOŚĆ - dość dobra, ale młodsze roślinki lepiej jest zabezpieczać na zimę przez pierwsze lata uprawy.
PIELĘGNACJA
- Pigwa nadaje się do zrobienia dekoracyjnego, luźnego żywopłotu. W tym celu sadzimy roślinki w jednym rzędzie co ok. 60cm i corocznie przycinamy jak przy formowaniu osiowej korony jabłoni.
- Aby wzmocnić pigwę dobrze jest w II-III dodać do ziemi mączkę kostną, a w V zasilić ją kompostem.
- Wczesną wiosną (III ) wykonuje się cięcie formujące młode drzewka pigwy. Ma ono na celu wytworzenie mocnego pnia i dobrze oświetlonej, silnej korony, zdolnej utrzymać ciężar owoców.
- W tym samym czasie przeprowadza się również cięcie prześwietlające, polegające na usunięciu chorych, połamanych lub rosnących do środka gałązek.
CIEKAWOSTKI/UWAGI
- Kydońskie jabłko to bardzo stara, grecka nazwa pigwy. W ich mitologii złote jabłko z napisem "dla najpiękniejszej" było właśnie najprawdopodobniej owocem pigwy. Niektórzy uważają też, że rajskie jabłko, które skusiło Ewę, tak naprawdę było pigwą.
- Owoce pigwy bywają czasami mylone z owocami pigwowca. Te drugie są jednak znacznie mniejsze, kwaśniejsze i nie można ich jeść na surowo.
- Pigwa bywa uprawiana nie tylko jako roślina użytkowa, ale również ozdobna. Wygląda bardzo dekoracyjnie w okresie kwitnienia i gdy owocuje.
- Można ją wykorzystać do formowania bonsai.
- Nalewka z pigwy w medycynie ludowej stosowana była do obniżenia ciśnienia krwi, zmniejszenia skurczy jelit i pobudzenia trawienia. Śluz powstający podczas moczenia nasion wykorzystywano do leczenia kaszlu i zapaleń dróg oddechowych. Pomagał również przykładany na podrażnioną lub poparzoną skórę.
- ŚLUZ Z NASION PIGWY - należy moczyć nasiona przez 3-5 godzin. Otrzymany śluz stosować na chorą skórę lub pić 3x dziennie.
- Mimo, że można jeść owoce pigwy na surowo, to jednak dużo smaczniejsze są wykonane z niej przetwory. Wykorzystuje się je do wykonania aromatycznych syropów, kompotów, konfitur, nalewek, galaretek. Dobrze smakują w połączeniu z jabłkami, podnosząc ich smak i aromat. Ze względu na dużą ilość pektyn mogą służyć do żelowania przetworów o niskiej ich zawartości.
- KONFITURA Z PIGWY - 1kg oczyszczonych i pokrojonych owoców zalewamy 450ml wody. Gotujemy 20min. Wodę odlewamy robiąc z niej syrop. W tym celu rozpuszczamy w niej 1,4kg cukru, wlewamy łyżkę soku z cytryny i wrzucamy odrobinę cynamonu. Do wrzącego syropu dodajemy owoce i gotujemy 15min. Takie kilkunastominutowe obgotowywanie powtarzamy co parę godzin, do czasu, aż masa zgęstnieje i nabierze bursztynowego koloru.
- NALEWKA Z PIGWY - 1kg owoców umyć, oczyścić i pokroić na małe kawałki. Zalać 1l wódki, dodać 0,5l miodu lipowego, laskę wanilii i sok z jednej pomarańczy. Wszystko dokładnie wymieszać, żeby miód się dobrze rozpuścił. Szczelnie zamknąć i odstawić w ciemne miejsce na 4 tygodnie. Po tym okresie ściągnąć nalewkę znad osadu i rozlać do butelek. Im dłużej poczekamy z degustacją, tym jest smaczniejsza.
